Als we toch al die wijken gaan vernieuwen – durf dan te dromen!

3 concepten om mee te nemen voor onze steden van de toekomst

Het is tijd voor een revolutie voor onze steden; tijd om te beginnen met het ontwikkelen van de ‘steden van de toekomst’. Begin november stond dit tijdens de Dag van De Stad, georganiseerd vanuit onder andere de Rijksoverheid, Stedennetwerk G40 en VNG, al hoog op de agenda. Op die dag kwam ik drie mooie concepten tegen die richting en inspiratie geven in deze revolutie, met name voor de ontwikkeling naar aardgasvrije wijken. Als we toch al die wijken gaan vernieuwen, laat dan deze drie concepten ter inspiratie dienen!

1. Kintsukuri – maak goud van oud

Kintsukuri is een Japanse kunstvorm waarin scheuren in aardewerk gerepareerd worden met goud. Zo ontstaat een goud patroon – de scheuren worden gearceerd in plaats van onder de mat geveegd. Dit is misschien een extreme vorm van je fouten bekennen, maar het is ook een mooie manier om iets ouds te koesteren.

Er kan op deze manier niet alleen nieuw leven voor oud aardewerk worden geborgd, Kintsukuri kan ook als interessant concept voor stedelijke vernieuwing dienen. Een bekend voorbeeld is de High Line in New York. De verhoogde oude spoorlijn dwars door Manhattan zou worden verwijderd, maar is in plaats daarvan, door de inzet van lokale bewoners, helemaal vernieuwd tot een groene wandelweg tussen de wolkenkrabbers. Nu is het een van de grootste attracties van New York, voor zowel bewoners als toeristen.

Laten we dit concept ook meenemen in de vernieuwing van de Nederlandse wijken en steden. Maak goud van oud. Transformeer lelijke transformatorhuisjes voor elektriciteit in de wijk tot een fietsenstalling of een muur die beschilderd kan worden door lokale kunstenaren. En gebruik oude gasleidingen om een nieuwe speeltuin te bouwen – misschien helemaal van goud?

2. Belevingswereld – stel ervaring centraal

Bij stedelijke vernieuwing wordt het menselijk perspectief vaak (terecht) als cruciaal onderdeel beschouwd. Rekening houden met de belevingswereld van mensen (ofwel het fysieke menselijke perspectief) is daar een belangrijk onderdeel van. Niet alleen wat mensen vinden en zeggen, maar wat ze zien, voelen en beleven is van net zo groot belang om rekening mee te houden.

Hoe ziet de toekomst eruit? Wat willen mensen beleven als ze de wijk binnenfietsen of als ze uit hun raam kijken? Het initiatief ‘Post-Fossil City Contest’ van de Universiteit Utrecht was een manier om de samenleving uit te dagen om hun toekomstperspectief visueel weer te geven. Eén van de finalisten was de ‘City of Sounds and Silence’ . Zij maken het mogelijk om de geluiden van een mogelijke toekomst te beleven.  (Luister hier naar de toekomst: Urban future studio).

Laten we vaker nadenken over de belevingswereld van de huidige omgeving en welke verandering wenselijk en mogelijk is daarin. Stel ervaring centraal. Visualiseer een zonnepaneel- of windmolenproject in virtual reality. Laat kinderen (of iedereen!) een tegeltje in de wijk beschilderen met hun dromen voor de toekomst. Organiseer een eigen Post Fossil contest in een stadsdeel… er zijn talloze vormen waarop je dit kan doen!

3. Toekomstvol – maak de toekomst concreet

Afvalloos, aardgasvrij, zonder fossiele brandstoffen. We zijn goed in het bedenken van wat er allemaal weg moet. Maar zo blijft in de stad van de toekomst weinig over. Daarom wordt het zaak, naast het bedenken van wat weg moet, om na te gaan wat er in de toekomstige samenleving dan wel is.

De concepten ‘wijk van de toekomst’ of ‘energieke wijk’, geven al meer richting. Een voorbeeld waar het nog concreter wordt, is het project ‘Nijmegen omarmt de Waal’. Een noodzakelijke gebiedsvernieuwing waarin de gemeente bewust inzet op wat er wel moet en niet op wat er niet moet gebeuren. Bekijk hier de video ‘Nijmegen omarmt de Waal’:

Waar is jouw wijk vol mee in de toekomst? Maak de toekomst concreet. Laat bewoners en gebruikers van een gebied nadenken over wat het wél moet zijn. Creëer de groenste wijk van Nederland, een inclusieve wijk met ondersteuning aan lokale initiatieven of een circulaire wijk waar alles hergebruikt wordt.

Durf te dromen

Laten we de stad met goud repareren, de belevingswereld zien en fantaseren over hoe de toekomst er wél uit ziet. Dat geeft perspectief in de omschakeling naar de stad van de toekomst.
Heb jij nog meer concepten die in dit lijstje passen? Wij horen ze graag! Neem contact op met tegnell@squarewise.com.