Transitiemaker bezoekt transitiemaker #3 Werken aan een bestaansmodel – Burgerboerderij De Patrijs

De opmerking van Johannes aan het eind van ons vorige gesprek dat De Patrijs alleen het hoofd boven water kan houden als de directe afzet groeit, heeft een zware lading gekregen. De cijfers kleuren diep rood. Ron Methorst van de Aeres Hogeschool in Dronten zei eens dat de strategie van de Burgerboerderij is om ervoor te zorgen dat ze ‘te waardevol wordt om te falen’. De Patrijs zou een toonbeeld moeten worden van hoe een agrarische onderneming het platteland in sociaal en ecologisch opzicht kan verrijken. Misschien voorlopig nog geen verdienmodel, maar een bestaansmodel moet er toch wel in zitten?         

Waarom is het financieel zo lastig? 

Johannes: “Als het tij niet keert, stevenen we af op een verlies van 5 ton en dat was de reservering die in onze oorspronkelijke financiering zat. We hebben ons verkeken op de arbeidskosten. Er gaat over de hele linie veel meer arbeid in dit project zitten dan dat we dachten. En aan de inkomstenkant is het zo dat de melkprijs heel erg is gezakt. Die is van 65 naar 37 cent per liter gegaan en dat scheelt zo een ton per jaar.” 

Brengen de verslokalen niet aardig wat geld in het laatje? 

“Tot nu toe hebben we nog vrijwel niks verdiend aan deze verkooppunten. In de app gaat soms het een en ander mis omdat bijvoorbeeld waspeen als (goedkopere) winterpeen wordt afgerekend. En helaas hebben we ook last van diefstal. Daarom hangen er nu camera’s. We moeten nog beter gaan kijken naar marges en naar de houdbaarheid van ons assortiment. Rucola wordt vrij snel slecht, maar is toch echt te duur als koeienvoer.” 

Wat doen jullie verder om het tij te keren? 

“We hebben richting onze leden eerlijk gecommuniceerd hoe het ervoor staat en dat de lokale verkoop omhoog moest. De afzet is daarna met 50 procent gestegen. Dit helpt, maar is niet genoeg om de financiële uitdaging op te lossen. We concludeerden verder dat melk verwerken tot kaas meer oplevert dan melk alleen als melk verkopen. Het eerste idee om boerenkaas in de handel te zetten was iets te optimistisch ingeschat. In de handel zetten betekent dat je het na 2 weken rijpen verkoopt, dat het dan in een pakhuis verder rijpt en de anonieme boerenkaaswereld ingaat. Dit levert, na aftrek van de tijd die de kaasmaker erin steekt, te weinig op. Maar we hebben nu een nieuw plan: De Patrijs Kaasbox! 

Hoe ontstond het idee van de Patrijs Kaasbox en wat is het doel? 

“Ik spar af en toe met Arjan Schoemaker van Bureau Biest. We liepen allerlei opties langs en de directe verkoop van onze kaas kwam als financieel meest gunstige uit de bus. Nu verdwijnt 70 procent van onze melk nog in een anonieme stroom die soms als melkpoeder Afrika belandt. Dat past voor geen meter bij onze missie. Het doel is nu dus om van alle melk die we niet via de verslokalen verkopen kaas te maken, 3.000 kilo per maand. Mensen in het hele land kunnen een box bestellen! Als je dat nu doet krijg je volgend jaar maandelijks onze kaas. Dat kan in vele soorten. We zoeken ook ambassadeurs met een grote naam en/of groot bereik om de campagne via online kanalen vleugels te geven”.  

Al tosti’s etende merk ik dat er een enorme drive op dit plan zit. Tijdens Springtij vorige week ontmoette Johannes ook verschillend ondernemers die mee willen doen om het tot een succes te maken. Iedereen kan meehelpen! Het idee van de vorige keer om mijn wijk IJburg de Burgerboerderij te laten omarmen, is vertaald in een eerste stapje. Acht buren deden een bestelling en ik vulde kratjes met melk, kaas, groenten en limonadesiroop voordat ik aan de terugweg begon. 

Burgerboerderij De Patrijs steunen?

Neem een kaasabonnement of geef er één cadeau!