Waarom verbinding in tijden van Corona juist dé oplossing is voor onze toekomst
We vertrokken woensdagochtend vroeg vanuit Utrecht naar Springtij, ik zeg we, maar ik zat alleen in de trein. Mede transitiemaker Johannes kwam vanuit Wageningen dus nam een andere route dan ik. Na 2,5 uur treinen eindelijk aangekomen bij de boot, moesten we voor het eerst onze QR-code laten zien. Dat hierna de 1,5m regel verviel was voor veel mensen nog wat onwennig maar op het achterdek van de boot werd het al snel een drukke boel.
Na de bootreis werden we het strand op gestuurd. Daar werden we gekoppeld met een onbekende om te landen op het eiland. Begeleid door een klein sociaal contract, in de vorm van een folder, moesten we om de beurt 10 minuten met onze ogen dicht lopen waarbij de ander jou bijstuurde waar nodig. De persoon met wie ik gekoppeld was bleek mijn vader van vroeger te kennen. Dan besef je weer hoe klein – of juist hoe goed verbonden – de wereld eigenlijk is.
Toekomstbestendig door het denken in losse componenten
Na de plenaire opening begon de eerste sessie. Deze ging over innovatie en wanneer een innovatie op het juiste moment groots wordt ingebracht in de keten. We hadden de praktijkvoorbeelden van duurzame geproduceerde kerosine en het eerste elektrische binnenvaartschip. Het is een dilemma wanneer je een dergelijke innovatie groot gaat maken met investeringen of overheidsgeld. In het geval van de duurzame kerosine is de vraag: is het handig om 30% van je duurzame windenergie in te zetten om slechts 2% van alle verstookte kerosine te kunnen verduurzamen? Want zijn er niet betere manieren om deze duurzame energie in te zetten? Wanneer is het juiste moment om wel te kiezen voor het maken van duurzame kerosine?
In het geval van het elektrische binnenvaartschip zijn ze gestart met het ontwikkelen van de aandrijving zonder dat ze zeker wisten wat de energiebron zou worden. Nu is dat een grote lithiumbatterij. Maar op den duur kan deze bron verwisseld worden voor waterstof of een nog duurzamere energiebron. Zolang er maar elektriciteit uit komt. Die modulariteit in het ontwerp zorgt voor flexibiliteit. Het kan zich op deze manier makkelijk aanpassen op nieuwe ontwikkelingen rondom energiebronnen. Problemen per component aanpakken is slim in de onzekerheid van innovatieve ontwikkelingen..
Verbinden van disciplines voor het oplossen van brede vraagstukken
Tijdens het avondprogramma trad Typhoon op. Dit was na 1,5 jaar leven met de 1,5 meter maatregel en mondkapjes letterlijk een verademing. Staan springen bij een concert in een tent met 750 mensen. Er heerste een gevoel van opluchting. Het voelde dan ook ietwat tegenstrijdig om de volgende dag naar de presentatie van viroloog Marion Koopmans te gaan.
Wat heeft virologie te maken met klimaatverandering? Zou je in eerste instantie denken, maar Marion Koopmans wist ons weer goed te herinneren aan hoe alle “afzonderlijke” vakgebieden met elkaar in verbinding staan. Zo draagt de habitatveranderingen van dieren (bijv. vleermuizen) bij aan stress en vatbaarheid van dieren voor virussen. Deze dieren worden daardoor steeds meer verdrongen naar bewoond gebied, waardoor virussen eerder overgaan van dier op mens. Deze secundaire effecten van onze aanwezigheid maar ook klimaatverandering zijn potentieel desastreus. Denk aan de huidige coronacrisis. Dit zal steeds vaker plaatsvinden in andere vormen, wanneer we verder habitatverlies niet voorkomen (door mens of klimaatverandering). Al met al, weer een vakgebied dat eigenlijk niet vergeten mag worden in het tackelen van de klimaatproblematiek. Dit was wederom een bevestiging dat samenwerking met disciplines waar je in eerste instantie niet aan denkt belangrijk is.
Springtij heeft ons weer nieuwe energie en inzichten gebracht
Springtij is dan ook een mooi voorbeeld dat het samenkomen van verschillende disciplines zorgt voor kruisbestuiving en voeding geeft aan vernieuwende oplossingen voor een betere toekomst. Én hoe juist het denken in losse onderdelen ervoor kan zorgen dat nieuwe ontwikkelingen binnen een bepaald vakgebied sneller ingezet en verbonden kunnen worden met andere disciplines. Bij Squarewise plaatsen we vraagstukken dan ook altijd in het grotere geheel. Dit geeft ons weer extra bevestiging dit te blijven doen en hier voldoende tijd voor te nemen.
Dit artikel is geschreven door transitiemaker Aron Klapwijk.
De foto’s zijn gemaakt door Anna van Kooij en Laura Conijn.